Tarihte Bugün 16/03

• (1909) Ermeni asıllı Sinema oyuncusu, sanatçı Nubar Terziyan İstanbul'da doğdu.
• (1918) Horasan, Tortum (Erzurum) Rus, Ermeni, Yusufeli (Artvin) Rus, İngiliz, Gürcü işgalinden kurtuldu.
• (1920) Kurtul Sevgili İstanbul Güzel İstanbul Ya beni şehit et, yahut da kurtul Sen esir oldukça Bana yaşamak dünyada haramdır Haramdır mutlak... Cevat Kazım'ın dizelerinde anlattığı İstanbul'un işgali gerçekleşti. Şehzadebaşı karakolu ansızın basılmış, içeride bulunan askerler öldürülmüştü. İşgali öğrenen Mustafa Kemal, işgal kuvvetlerinin temsilcilerine çektiği protesto telgrafında, "İstanbul'un işgali olayında doğacak büyük mesuliyete son bir defa olarak dünyanın dikkat nazarını çekeriz" diyordu.
• (1920) İstanbul İtilaf devletleri tarafından fiilen işgal edildi.
• (1920) Kurtul Sevgili İstanbul Güzel İstanbul Ya beni şehit et, yahut da kurtul Sen esir oldukça Bana yaşamak dünyada haramdır Haramdır mutlak... Cevat Kazım'ın dizelerinde anlattığı İstanbul'un işgali gerçekleşti. Şehzadebaşı karakolu ansızın basılmış, içeride bulunan askerler öldürülmüştü. İşgali öğrenen Mustafa Kemal, işgal kuvvetlerinin temsilcilerine çektiği protesto telgrafında, "İstanbul'un işgali olayında doğacak büyük mesuliyete son bir defa olarak dünyanın dikkat nazarını çekeriz" diyordu.
• (1920) Mütareke sonrası İstanbul resmen işgal edildi.
• (1921) Sovyetler Birliği, Ankara Hükümeti'ni resmen tanıdı; Moskova Antlaşması imzalandı.
• (1929) Tuluatçı Kel Hasan Efendi, 55 yaşında İstanbul'da hayata veda etti.
• (1939) İstanbul'da yaşadığı bir efsane olarak anılan Eftelya Hanım (denizkızı) hayata veda etti.
• (1940) Nobel Ödülü'nü kazanan ilk kadın yazar Selma Lagerlöf 82 yaşında hayata veda etti.
• (1940) Paris'te Son Tango adlı filmiyle ünlenen İtalyan film yönetmeni Bernardo Bertolucci doğdu.
• (1956) Keman sanatçısı Suna Kan İtalya'da ödül aldı. Gazeteler, "Paganini sağ olsaydı, Suna Kan'ı alnından öperdi" diye yazdılar.
• (1964) Meclis'te gizli yapılan olağanüstü toplantıda, hükümete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.
• (1965) Zeki Müren'in başrolünü oynadığı Çay ve Sempati oyunu, 16 Mart 1965 tarihinde Arena tiyatrosunda sahnelenmeye başladı.
• (1966) Yazar Emin Türk Eliçin, 60 yaşında hayata veda etti.
• (1968) Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Johnson Vietnam'a 35.000 ila 50.000 asker daha göndermeye karar verdi.
• (1969) Türkan Şoray, ücretini 60 bin liradan 75 bin liraya çıkardı. Böylece Türk Sinemasının en pahalı oyuncusu oldu.
• (1971) Türkiye Halk Kurutuluş Ordusu liderlerinden Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan 16 Mart 1971 günü Sivas'a bağlı Gemerek'te jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandılar.
• (1972) Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.
• (1978) İtalya'da eski başbakanlardan Aldo Moro, Kızıl Tugaylar örgütü tarafından kaçırıldı.
• (1978) Öğle saatlerinde İstanbul Üniversitesi'nden çıkan kalabalık bir solcu öğrenci grubunun üzerine bomba atıldı, 7 öğrenci öldü, 31'i ağır olmak üzere 100'den fazla kişi yaralandı. Ölen öğrencilerin adları şöyle: Cemil Sönmez, Baki Ekiz, Hatice Özen, Hamit Akıl, A. Turan Ören, Murat Kurt, Abdullah Şimşek. Olay kamuoyunda büyük bir tepkiyle karşılandı. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, DİSK, 20 Mart'ta "Faşizme İhtar" adıyla işi bırakma eylemi gerçekleştirdi. Polis Memurları Dayanışma Derneği, Pol-Der İstanbul Şubesi Başkanı, bombalı saldırı istihbaratının olaydan 10 gün önce üniversitedeki polis amirliğine bildirildiğini açıkladı. Olayın sanıkları olduğu ileri sürülen şimdiki Milliyetçi Hareket Parti milletvekili Mehmet Gül'ün de içinde bulunduğu 5 ülkücü delil yetersizliğinden beraat ettiler. Zamanaşımına bırakılan dosya, bir grup avukat tarafından 16 Mart 1988'de yeniden açıldı, yargılama sürüyor..
• (1978) Sıkıyönetim Komutanlığı 1981 yılının 16 Mart'ında İstanbul'daki 156 cinayetin sağ eylemciler tarafından işlendiğini açıkladı.
• (1978) Şair ve Yazar Ceyhun Atuf Kansu Ankara'da hayata veda etti.
• (1981) Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul'daki 156 cinayetin sağ eylemciler tarafından işlendiğini açıkladı.
• (1982) Yüce Divan'da rüşvet suçlamasıyla yargılanan eski Gümrük ve Tekel Bakanı Tuncay Mataracı 16 Mart 1982 günü 36 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
• (1985) Yaşar Kemal'in aynı adlı romanından beyazperdeye uyarlanan ve Peter Ustinov'un yönetip oynadığı İnce Memed adlı filmin Türkiye'de gösterilmesi yasaklandı.
• (1988) Irak'ın kuzeyinde Kürdistan bölgesinde Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'de binlerce insan gaz bombalarıyla zehirlenerek katledildi. Olay tarihe "Halepçe Katliamı" olarak geçti.
• (1988) Saddam Hüseyin Kuzey Irak Halepçe'de El-Enfal adlı isyanı bastırmak bahanesi ile kimyasal silahla 5.000 kürdün ölümüne 7.000 kürdün yaralanmasına sebep olan katliamı yaptı. Bu olay tarihe "Halepçe Katliamı" olarak geçti.
• (1994) TBMM tarafından dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra gözaltına alınan 5'i DEP'li 6 milletvekili, TCK'nın 125. maddesine muhalefet ettikleri gerekçesiyle DGM'ye sevk edildi. Vatana ihanetle suçlanan milletvekilleri, 17 Mart'ta tutuklanarak cezaevine konuldu.
• (1996) Profesör İlhan Arsel'in Biz Profesörler adlı kitabının davasında savcı Abdurrahman Yılancı, hakim Yücel Yurdakul'u taraflılıkla suçlayarak reddetti. Savcının hakimi reddetmesi adliye tarihinde ilk kez gerçekleşti.
• (1998) Halkbilim Araştırmacısı Pertev Naili Boratav, Paris'te hayata veda etti.
• (2000) AİHM, Özgür Gündem gazetesinin Türkiye aleyhine açtığı davada Türkiye'nin 'ifade özgürlüğünü' ihlal ettiğine ama etnik ayrımcılık yapılmadığına karar verdi. Türkiye 31 milyar lira tazminat ödeyecek. 1995'teda gazeteye yapılan bombalı saldırıda gazetenin binası ve arşivi yok olmuş, failler bulunamamıştı.
• (2001) Çin'in sanayi merkezlerinden Şiziyazuag'da dört patlama meydana geldi. Enkaz altından 108 kişinin cesedi çıkarıldı.
• (2001) İstanbul-Moskova seferi için İstanbul Havalimanı'ndan kalktıktan sonra Çeçen militanlar tarafından kaçırılarak Medine'ye indirilen Rus yolcu uçağına Suudi özel birimi operasyon düzenledi; bir Türkiyeli yolcu, bir hostes ve çeçen militan hayatını kaybetti. İki Çeçen tutuklandı.
• (2002) F tipi cezaevi uygulamalarına karşı yapılan ölüm orucu eyleminde DHKP-C davasından tutuklu Doğan Tokmak eyleminin 290. gününde hayatını kaybetti.Ölüm orucu eyleminde yaşamlarını yitirenlerin sayısı 50'ye ulaştı.
• (2002) Vietnamlı General Van Tien Dung, 85 yaşında öldü. 1975'te başkomutan olan Dung hayata veda etti. ABD destekli Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'a giren Komünist kuvvetlere liderlik etti. "Ho Şi Minh Zaferi"nin baş mimarıydı.
• (2003) ABD, Britanya ve İspanya devlet başkanlarının, Azor adalarında yaptığı zirveden "Sonsuza kadar diplomasi beklenemez. 17 Mart Irak konusunda karar almak için BM'nin son günü" kararı çıktı. Fransa, Almanya ve Rusya ise ortak açıklamayla "Gerekçe yok. Bu koşullarda hiçbir şey güç kullanmayı haklı göstermez"dedi.
• (2003) İsrail'in Gazze operasyonlarını protesto eden Filistinlilere destek veren 'Uluslararası Dayanışma Hareketi'nden Amerikalı Rachel Corrie bir evin yıkılmasını engellemek isterken İsrail buldozeri tarafından ezilerek hayatını kaybetti.
• (2004) TTK'nın Karadon maden ocağındaki grizu patlamasında 8 işçiden 5'i öldü, 3'ü yaralandı.
• (2004) YÖK Başkanı ve Galatasaray Üniversitesi'nin eski rektörü Prof.Dr.Erdoğan Teziç'e,Fransa'da Sorbonne Üniversitesi tarafından "Docteur Honoris Causa" unvanı verildi. Türkiye'den bu unvanı alan ilk bilim insanı oldu.
• (2005) AB, savaş suçlusu General Ante Gotovina'yı Lahey'e teslim etmeyen Hırvatistan'la başlaması gereken müzakereleri süresiz erteledi. AB tarihinde ilk kez bir aday, beklemeye alındı.
• (2005) Irak'ta 30 Ocak'ta seçilen yeni Meclis, 275 üyesiyle bombalı saldırıların gölgesinde ilk kez toplandı.
• (2006) Fransa ile Libya,"nükleer enerjinin barışçı kullanımına" dair anlaşma imzaladı. Nükleer enerjinin tarım ve sağlık alanlarında kullanılacağı belirtildi.
• (2007) Iron Maiden, Hindistan'ın Bangalore şehrinde verdiği konserle Hindistan’da konser veren ilk heavy metal grubu oldu.
• (2008) BM Çevre Programı tarafından yayınlanan araştırmaya göre yeryüzündeki buzulların ortalama erime oranı, 2004-2005 dönemiyle 2005-2006 dönemi arasında neredeyse iki kart arttı
• (2008) Harvard Tıp Okulu uzmanlarının yaptığı araştırmada kanserli tümörlerin hızla yayılmasını sağlayan mekanizma çözülerek tümörlerin yayılmasının engellenmesi için yeni bir yöntem bulundu.
• (2009) Lüksemburg’da ötanazi yasayla kabul edildi.
• (2012) Afganistan'ın başkenti Kabil'de Türkiyeli askerleri taşıyan bir helikopterin bir evin üzerine düştü; 12 asker ve dört sivil hayatını kaybetti.
• (2017) Beşiktaş İtanbul Vodafon Arena'da Yunan Olimpiakos takımını 10 kişi kalmasına rağmen 4-1 mağlup ederek UEFA Avrupa liginde çeyrek finale kaldı.
• (2017) Doğan Burda Grubu İcra Kurulu Üyesi İsmail Servet Kavasoğlu 56 yaşında geçirdiği kalp krizi sonunda hayata veda etti.
• (1521) İspanyol kaşif Ferdinand Magellan Filipinler'deki Homonhon adasına vardı.
• (1751) ABD'nin 4. Başkanı James Madison Port Conway, Virginia'da doğdu.
• (1839) 1901'de ilk Nobel Edebiyat ödülünü alan Fransız şair Sully Prudhomme doğdu.
• (1868) İşsiz güçsüzler ve yoksulların yaşantısını merkezine alan roman, öykü ve oyunlarıyla bilinen sosyalist gerçekçi akımın öncülerinden Rus yazar Maksim Gorkiy doğdu.
• (1878) Subaylıktan İran hükumdarlığına yükselerek ülkesinin modernleşmesine yönelik reformları başlatan Reza Şah Pehlevi doğdu.
• (1999) Birleşmiş Milletler'in Kosova'da, 70 gün sürecek hava harekatı başladı. Sırplara göre 2.000 Amerikalılara göre ise 5.000 kişinin öldüğü savaşın sonunda Sırp kuvvetleri Kosova'dan çekildi.