Söz Hazinesi

Arama

Günün Sözü

Gönüllü sistem (Voluntarizm) ilerleme ve mutluluğun gerçek yasasıdır.

SÖYLEYEN: AUBERON HERBERT KONU: MUTLULUK

Editörden

bu yazı editörden

Site Atlası

Atasözleri	26,733
Ünlü Sözleri	30,415
Anonim Sözler	1,810
Bunları Biliyor musunuz?	2,375
Araç Arkası Yazıları	5,597
Murphy’nin Kuralları	886
Tarihte Bugün	6,985
Toplam Söz Sayısı	74,801

Tarihte Bugün 1 Mayıs - Toplam 75 söz bulundu

1-5-1900 ABD Utah'da bir maden kazasında 200 kişi öldü.

1-5-1900 İtalyan Yazar Ignazio Silone doğdu.(Ölümü: 1978)

1-5-1904 Çek Besteci Antonín Dvoják hayata veda etti.(Doğumu: 1841)

1-5-1906 1 Mayıs Türkiyeli işçi ve emekçiler tarafından da kutlanmaya başladı.

1-5-1908 Giovanni Guareschi, Don Camillo' nun yaratıcısı, İtalyan mizah yazarı ve karikatürist doğdu.

1-5-1910 Türkiye İşçi Partisi'nin son genel başkanı, siyasetçi, akademisyen ve sosyolog Doç. Dr. Behice Sadık Boran Bursa'da doğdu.

1-5-1910 Türkiye'de parti genel başkanı olan ilk kadın Behice Boran doğdu. Boran, Türkiye İşçi Partisi listesinden Urfa milletvekili seçilerek 1965'de meclise girdi. 1950 öncesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi Sosyoloji Bölümü doçentiyken siyasal düşünceleri yüzünden üniversiteden atıldı. İlk hapishane günlerini Kore savaşına karşı çıkması nedeniyle yaşayan Boran tek çocuğu Dursun'u cezaevinde doğurdu. 12 Eylül askeri darbesi sonrası yurtdışına çıkan Boran Brüksel'de 1987 yılında öldü.

1-5-1915 Türk; İngiliz edebiyatı profesörü, yazar, filolog ve çevirmen Prof. Dr. Mina Urgan İstanbul'da doğdu.

1-5-1921 Tersane İşçileri, işgal altındaki İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutladı. İştirakçı Hilmi önderliğinde Halk İştirakiyyun Fırkası'nın düzenlediği 1 Mayıs'a işçiler kızıl bayraklarla katıldı ve Kasımpaşa'dan Şişli Hürriyet-i Ebediye Tepesi'ne kadar yürüdüler.

1-5-1923 İstanbul'da tütün işçileri, askeri fabrika ve demiryolu işçileri, fırıncılar, İstanbul tramvay, telefon, tünel, gazhane işçileri 1 Mayıs'ı sokakta kutladılar. "Yabancı şirketlere el konsun", "8 saatlik iş günü", "Hafta tatili", "Serbest Sendika ve Grev Hakkı" pankartlarını taşıdılar.

1-5-1925 Kıbrıs, Büyük Britanya kolonisi oldu.

1-5-1925 Takrir-i Sükun Kanunu'yla her türlü gösteri ve yürüyüş yasaklanınca, 1 Mayıs da kitlesel olarak kutlanamaz hale geldi.

1-5-1927 Adolf Hitler yönetimindeki Nazi Partisi Berlin'de ilk kez miting yaptı.

1-5-1930 Şimdilerde artık Cüce Gezegen sınıfından sayılan Plüton gezegeni resmen isimlendirildi. Gezegen 18 Şubat 1930'da keşfedilmişti.

1-5-1931 Dünyanın en yüksek binası Empire State Building Açıldı. ABD Başkanı Herbert Hoover Beyaz Saray'da bir düğmeye basarak o güne kadar inşa edilmiş en yüksek yapı olan New York'taki Empire State Building'in ışıklarını yaktı. 102 katlı binanın girişinin yer aldığı 34. Sokak'tan tepesindeki paratonere kadar yüksekliği 465 metre.

1-5-1933 Almanya'da, 1 Mayıs, o günü tatil ve "Ulusal İşçi Günü" ilan eden iktidardaki Nazi partisinin desteğiyle ve görkemli törenlerle kutlandı. Ertesi gün, tüm sendika merkezleri işgal edildi, varlıklarına el konuldu, sendika liderleri tutuklandı.

1-5-1940 1940 Yaz Olimpiyatları savaş yüzünden iptal edildi.

1-5-1940 İstanbul'da bar ve eğlence yerlerinde çalışan 107'si Macar 162 "artist"in bir hafta içinde Türkiye'yi terk etmesi istendi.

1-5-1941 Orson Welles'in yönettiği Yurttaş Kane filminin ilk gösterimi yapıldı. İktidarda yozlaşmayı anlatan Kane yüzyılın en iyi filmi olarak kabul ediliyor.

1-5-1945 Alman Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels Sovyet Birlikleri Berlin'e girerken karısını ve altı çocuğunu öldürerek intihar etti.

1-5-1945 Dr. Paul Joseph Gobbels öldü.

1-5-1945 Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels intihar ederek yaşamına son verdi.(Doğumu: 1897)

1-5-1948 Hürriyet gazetesi, Sedat Simavi tarafından İstanbul'da kuruldu.

1-5-1948 Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) resmen kuruldu. Kim Il-sung devlet başkanı.

1-5-1956 6-7 Eylül olaylarında zarar gören kiliselere 10 milyon lira avans verildi.

1-5-1956 Jonas Salk'ın geliştirdiği çocuk felci aşısı kullanılmaya başlandı.

1-5-1959 CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Uşak'ta, sayıları bine yaklaşan kalabalığın saldırısına uğradı. İnönü, atılan taşla yaralandı.

1-5-1960 Amerikan casus uçağı U-2 Sovyetler Birliği üzerinde casusluk yaparken düşürüldü. Olay üzerine ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower ile Sovyet lideri Nikita Kruşçev arasında yapılması planlanan buluşma ertelendi.

1-5-1962 Yunan Şarkıcı Yannis Saoulis doğdu.

1-5-1964 Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, özel yasayla özerk bir kamu tüzel kişiliğine sahip olarak kuruldu.

1-5-1967 Elvis Presley, Priscilla Beaulieu ile Las Vegas'ta evlendi.

1-5-1969 İmran Öktem, Yargıtay başkanı İmran Öktem hayata veda etti.(Doğumu: 1904)

1-5-1971 Ankara'da grev ve lokavt yasaklandı, 22 dernek kapatıldı, İstanbul'da da öğrenci forumları yasaklandı

1-5-1971 Başbakan Nihat Erim, Anayasa için, "Türkiye böyle bir lüksü kaldıramaz" dedi.

1-5-1971 Kürt kökenli Türk müzisyen Hasret Gültekin doğdu.(Ölümü: 1993)

1-5-1972 Kuzey Vietnam Birlikleri Quang Tri'yi ele geçirdi. ABD ile savaşta ele geçirdiği bu ilk büyük kent Kuzey Vietnam'ın bütün eyalet üzerinde egemenlik kurmasını sağladı.

1-5-1976 50 yıllık aradan sonra 1 Mayıs İşçi Bayramı İstanbul Taksim Meydanında yapılan büyük bir mitingle kutlandı. DİSK'in (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) düzenlediği 1976 1 Mayıs'ı, Türkiye'de kitlesel 1 Mayıs kutlamalarının başlangıcı oldu.

1-5-1976 Paris-İstanbul seferini yapan "İzmir" uçağı Zeki Ejder adlı Türk tarafından Marsilyaya kaçırılmak istendi.

1-5-1976 Yunanlı politkacı ve şair Aleksandros Panagoulis hayata veda etti.

1-5-1977 DEV-YOL kuruldu.

1-5-1977 DİSK tarafından Taksim Meydanında düzenlenen 1 Mayıs mitingine 500 bine yakın işçi, emekçi katılmıştı. Akşam saat 7'yi biraz geçe, alana giriş sürerken Sular İdaresi binasının üzerinden ve Intercontinental Oteli'nden (şimdiki The Marmara Oteli) kalabalığın üzerine ateş açıldı. Silah sesleri dinmeden polis panzerleri sirenlerini çalarak topluluğun üzerine yürüdü. Birkaç kişi kurşun yarasıyla ya da panzer altında kalarak, ama çoğu çıkan panik sırasında ezilerek 37 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Resmi yetkililer ve medyanın olayı sol gruplar arasındaki çatışmayla ilişkilendirmek çabalarına karşın, yargılama sonucunda bir çatışma olmadığı olayların bir provokasyon sonucu patlak verdiği belirlenmesine karşın sorumlular yakalanamadı. Susurluk kazasından sonra, 1 Mayıs katliamı sorumlularının da yargılanması için bir kampanya yürütüldüyse de bir sonuç alınamadı. 1 Mayıs 1997'de, 20 yıllık hukuki zamanaşımı süresi doldu.

1-5-1977 Taksim Meydanında yapıan 1 Mayıs kutlamalarına saldırı yapıldı, saldırıda 34 kişi hayatını kaybetti, 136 kişi yaralandı.

1-5-1978 Aram Khachaturian, Ermeni asıllı Sovyet besteci hayata veda etti.(Doğumu: 1903)

1-5-1979 İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı kondu. 1 Mayıs'ta İstanbul'da sokağa çıkan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran ve 1000'e yakın kişi gözaltına alındı. Behice Boran ve 330 Türkiye İşçi Partili 6 Mayıs'ta tutuklandı. DİSK'e bağlı bir grup sendika ise İzmir'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı.

1-5-1979 Morteza Motahhari, İranlı bilgin, siyasetçi hayata veda etti.(Doğumu: 1920)

1-5-1980 12 Eylül darbesinden önce son "yasal" 1 Mayıs kutlamaları yapıldı. Sıkıyönetim altındaki İstanbul, Ankara ve İzmir'de gösteriler yasaklandı. DİSK, Mersin'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, o zamana kadar "Bahar Bayramı" adıyla resmi tatil günü olan 1 Mayıs çalışma günleri arasına dahil edildi.

1-5-1982 Arjantin İngiltere'ye ait Falkland Adaları'na asker çıkardı. İngiltere Arjantin kuvvetlerine karşı saldırıya geçti.

1-5-1984 Devlet Güvenlik Mahkemeleri sekiz ilde göreve başladı.

1-5-1988 Karikatürcü, gazeteci, sinema ve tiyatro oyuncusu Altan Erbulak hayata veda etti. Adına, eşi Füsun, kızları Ayşe ve Sevinç Erbulak tarafından, yılın başarılı oyuncusuna verilmek üzere "Altan Erbulak Ödülü" konuldu. (d. 1929)

1-5-1988 Sosyalist Feminist Kaktüs dergisi yayına başladı. Derginin yazarları, Gülnur Savran, Nesrin Tura, Sedef Öztürk, Banu Paker, Şahika Yüksel, Aksu Bora, Nural Yasin, Ayşegül Berktay, Özden Dilber, Nalan Akdeniz, Fadime Tonak'ı. Dergi, Eylül 1990'a dek 12 sayı yayımlandı.

1-5-1989 İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutlamak için İstiklal Caddesi'nden Taksim'e yürümek isteyen 2000 kişilik grup polis tarafından dağıtıldı. Olaylar sırasında alnından vurulan Mehmet Akif Dalcı adlı genç bir gün sonra öldü. 400'ü aşkın gösterici gözaltına alındı.

1-5-1990 İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan 1 Mayıs eylemlerinde 40 kişi yaralandı, 2 bin kişi gözaltına alındı. Yaralılardan Gülay Beceren felç oldu.

1-5-1993 Aydınlık Dergisi yayın hayatına başladı.

1-5-1993 Fransa Başbakanı Pierre Bérégovoy, intihar ederek yaşamına son verdi.

1-5-1994 F-1 Pilotu Ayrton Senna İtalya Bologna'daki San Marino Grad Prix'inin 7. turunda Tamburello virajında geçirdiği kazada hayata veda etti.

1-5-1994 İstanbul ve Ankara'da 1 Mayıs'ı kutladıktan sonra dağılan gruplar polis tarafından coplandı. Sosyal Demokrat Halkçı Parti Milletvekili Salman Kaya da polisten dayak yedi. İki gün sonra milletvekili Salman Kaya'yı döven 3 polis ve Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar görevden alındı.

1-5-1995 Hırvatistan Ordusu, Batı Slavonya'yı geri almak için Bljesak Operasyonu başlattı.

1-5-1996 İstanbul Kadıköy'de yapılan 1 Mayıs gösterilerinde olaylar çıktı. 3 kişi öldü, 67 kişi yaralandı, birçok işyeri tahrip edildi.

1-5-2003 ABD Başkanı George W. Bush Iraktaki muharebelerin son bulduğunu açıkladı.

1-5-2003 Bingöl'de meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki depremde 176 kişi öldü, 521 kişi de yaralandı.

1-5-2004 Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti.Estonya, Macaristan, Letonya,Litvanya,Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya Avrupa Birliği üyesi oldular.

1-5-2006 ABD tarihinin en büyük grevlerinden birine tanık oldu. Göçmen yasası protesto edildi.

1-5-2006 Porto Riko hükümeti maddi sıkıntı nedeniyle tüm hükümet kuruluşlarını ve okulları kapattı.

1-5-2008 Türkiye'de 1 Mayıs İşçi Bayramı'nı Taksim Meydanı'nda kutlamak isteyen işçi sendikaları ile onlara izin vermeyen yürütme organı arasında yaşanan gerginlik sokaklara yansıdı. Sabah 06:30'dan itibaren Şişli ve çevresinde toplanan gruplara, polisin müdahalesi biber gazı, gaz bombası, cop, panzer, sapan, ve tazyikli boyalı suyla oldu. CHP milletvekili Mehmet Ali Özpolat, sıkılan biber gazı nedeniyle kalp spazmı geçirdi. Pek çok örgüt üyesi olan veya olmayan vatandaş ağır yaralarla hastaneye kaldırıldı, geçici sakatlıklar yaşadı. Gün içinde DİSK(Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu), insanların ölmesinden korktuğu için, Taksim hedefinden vazgeçti.

1-5-2009 31 yıl sonra resmi olarak Taksime 5 bin kişilik bir sayıyla DİSK organizasyonuyla Taksime çıkıldı.

1-5-2009 60. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nde kabine revizyonuna gidildi.

1-5-2010 32 yıl sonra Taksim'de ilk kez izinli olarak 1 Mayıs kutlamaları yapıldı

1-5-1707 İngiltere, Galler ve İskoçya, Büyük Britanya olarak birleşti.

1-5-1731 Alman Besteci Johann Ludwig Bach hyata veda etti.(Doğumu: 1677)

1-5-1786 Wolfgang Amadeus Mozart'ın Figaro'nun Düğünü adlı operası ilk kez sahnelendi.

1-5-1840 Penny Black olarak da bilinen ilk yapıştırılabilen resmi posta pulu, İngiltere'de tedavüle çıktı.

1-5-1869 Folies Bergère adlı ünlü müzikhol Paris'te açıldı.

1-5-1886 ABD'nin Chicago kentinde işçiler 8 saatlik iş günü için genel greve gittiler. Polisin ateş açması sonucu, çok sayıda işçi öldü ve yaralandı. İşçi liderlerinden Albert Parsons, August Spies, Adolph Fischer ve George Engel düzmece tanıklar ve kanıtlarla idam edildi.

1-5-1889 Alman ilaç firması Bayer, Aspirini üretti.

1-5-1889 II. Enternasyonal, 1 Mayıs'ın, bütün dünyada işçilerin birlik ve mücadele günü olmasını kararlaştırdı.

Tarihte Bugün 23/01

1911 Kamil Paşa hükümeti İttihat ve Terakki Cemiyeti mensuplarınca devrildi. Bab-ı Ali Baskını diye anılan darbeyle Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.

1922 İstanbul'da iki sokağa Piyer Loti ve Klodfarer adları verildi.

1925 Şili'de hükümet bir askeri darbeyle devrildi.

1941 1. Türk Karikatür Sergisi, İstanbul'da açıldı.

1943 Özhan Canaydın'ın doğumu.

1957 TBMM, Ankara'da Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin kurulmasını kabul etti.

1959 Vatan Partisi'nin kurucularına ilişkin dava başladı. Hikmet Kıvılcımlı ile 47 kişi, komünizm propagandası yapmakla suçlandı. Savcı sanıklar için 5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istedi.

1960 İsviçre'li mühendis Jacques Piccard ve ABDli denizci teğmen Don Walsh, Trieste batışkapı içinde Challenger çukuruna (derinlik: 10.915 m) inerek yeni bir deniz altı rekoru kırdılar.

1961 Dolandırıcılık olaylarıyla ünlenen Sülün Osman, Zeytinburnu'nda kumar oynarken yakalandı.

1961 Ünlü dolandırıcı Sülün Osman yakalandı.

1968 Amerika Birleşik Devletleri Pueblo haber alma gemisi Kuzey Kore'de ele geçirildi. Mürettebat casuslukla suçlanarak tutuklandı.

1971 Emekliler Ankara'da Emekli Sandığı binasını işgal etti.

1973 Vietnam'da ateşkes ilan edildi.

1974 İsrail askerleri Süveyş Kanalı'nın batısından çekilmeye başladı.

1975 Vatan Mühendislik ve Mimarlık Yüksek Okulu faşistler tarafından basıldı. Kerim Yaman adlı öğrenci öldürüldü.

1977 Alex Haley'nin romanından uyarlanan mini-TV dizisi "Kökler" Amerika Birleşik Devletleri'nde gösterime girdi.

1978 Türkiye 1. Kömür Kongresi Zonguldak'ta yapıldı.

1986 Video ve Sinema Eserleri Yasası" Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Yasa; video, sinema, müzik eserlerini çoğaltma, dağıtma ve yayma haklarını yeniden düzenliyor.

1989 Katalanca sürrealist ressam Salvador Dali (Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí Domènech) hayata veda etti.

1989 Tacikistan'da deprem meydana geldi; 1000'in üstünde insan öldü.

1990 Kızıl Ordu 41 yıl sonra Macaristan'dan ayrıldı.

1994 Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel "Kürt Devleti olgusuna hazırlıklı olmalıyız" dedi.

1995 Posta gazetesi ve Yeni Şafak gazetesi, yayın hayatına başladılar.

1997 Madeleine Albright ilk kadın Amerika Birleşik Devletleri dışişleri bakanı oldu.

2005 Viktor Yuşçenko Ukrayna devlet başkanlığı görevine başladı.

2006 Ankara'da İstanbul Yolu üzerinde meydana gelen kaza sonucunda Dışişleri Bakanlığı personeli 8 kişi yaşamını yitirdi.

2006 Kartal Cumhuriyet Başsavcılığı, Mehmet Ali Ağca hakkında yeni bir müddetname hazırlayarak, 18 Ocak 2010'da tahliye edilmesini kararlaştırdı.

2006 Sırbistan-Karadağ'da başkent Podgoriça'nın 15 kilometre kuzeydoğusundaki Bioçe köyü yakınında yolcu treninin raydan çıkması sonucu en az 48 kişi öldü, 198 kişi yaralandı.

2007 Bolu Tüneli Araç trafiğine açıldı.

2007 Hrant Dink'in cenazesi, İstanbul'da toprağa verildi. Cenaze töreninde açılan Hepimiz Hrant'ız ve Hepimiz Ermeniyiz yazılı pankartlar tartışmalara neden oldu.

2007 Yapımına 16 yıl önce başlanan ve yaklaşık 1 milyar dolara mal olan Bolu Dağı Tüneli'nin İstanbul'a gidiş yönü, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Romano Prodi tarafından açıldı.

2008 Prof. Dr. Ayşe Işıl Karakaş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) Türkiye'nin yeni yargıcı olarak seçildi.

2008 Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis, Türkiye'ye tarihi ziyarette bulundu. Türkiye'yi 49 yıl aradan sonra ziyaret eden ilk Yunanistan Başbakanı olan Karamanlis, Türk-Yunan ilişkilerinin tamamen uyumlaştırılmasının temel hedef olduğunu söyledi.

2017 Mehmet Kaplan (Prof.Dr.) hayata veda etti.

2018 Matematikçi ve şair Nicanor Parra Sandoval Şili, La Reina’da hayata veda etti. Şair, ilk kez Şili'de ortaya çıkan ve çoğu kez kendi adıyla anılan "Karşı şiir" akımının öncüsüdür.

1556 Tarihin en yüksek ölü sayısına sahip depremi, Çin'in Shaanxi eyaletinde meydana geldi, yaklaşık 830,000 kişi ölü.

1719 Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bünyesinde Lihtenştayn Prensliği oluşturuldu.

1773 Rusya ve Prusya, Polonya'yı bölüştü.

1849 Elizabeth Blackwell, tıp diploması alan ilk kadın oldu.

1870 Montana'da Amerika Birleşik Devletleri ordusu, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 173 kızılderiliyi öldürdü.

1893 Rudof Diesel Diesel motorun patentini aldı.

1896 Fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen, kendi adı verilen cihazı buldu.

Mayıs 2024

Söz Ekle!

Bültenimize abone ol!